Linkshandige gitaar of toch rechtshandig?

Als je linkshandig bent en voor het eerst een gitaar vasthoudt, dan ben je waarschijnlijk geneigd dat in een linkshandige positie te doen. Hoe komt dat en wat is het beste? Linkshandig of rechtshandig spelen?

Even vooraf: Kan ik je in deze post adviseren?

Ja, dat denk ik wel; want ik ben zelf ook linkshandig.

Een onbewuste voorkeur voor linkshandig gitaarspelen

Als je voor het eerst een gitaar omhangt of op schoot legt, dan ben je waarschijnlijk geneigd dat in een linkshandige positie te doen;

Dus je rechterhand bij de hals, waar je de snaren indrukt.

En je linkerhand bij de brug, daar waar je de snaren aan slaat.

Waarom?

Wel, ga maar na:

Je ziet wat mensen doen als ze luchtgitaarspelen, of waar de eerste actie ligt als ze een gitaar in hun handen krijgen.

• Mensen die luchtgitaar spelen, doen alsof ze de snaren aanslaan. En daarin kunnen ze de gitarist die het speelt goed volgen. Maar de andere hand, die de tonen zou moeten indrukken in de hals, doet dat veel minder (of helemaal niet).
• Mensen die niet gitaar kunnen spelen en een gitaar in hun handen krijgen, zijn meestal als eerste geneigd de snaren aan te slaan.

Het brein heeft nog geen voorstelling van wat het met de hals-kant van een gitaar moet doen. Het brein ziet een snaarinstrument. En onbewust wat het daarmee moet doen; de snaren aanslaan! En die taak koppelt je brein dan vanzelf aan je voorkeurshand, in jouw geval links dus.

En de rest komt dan later wel.

Kun je linkshandig gitaar leren spelen?

Ja, dat kan.

Er zijn beroemde linkshandige gitaristen. Bijvoorbeeld Jimi Hendrix, Kurt Cobain (Nirvana), Tony Iommi (Black Sabbath), Albert King en Paul McCartney.

Je kunt linkshandig spelen op 2 manieren:

• De gitaar EN de snaren omdraaien. Dus dat de lage E-snaar (de dikste) de bovenste blijft.
• Alleen de gitaar omdraaien. Daarmee draai je een gitaar dus gewoonweg om, zonder verder iets met de snaren te doen (dit wordt ook wel 'upside-down' genoemd). Albert King was bijvoorbeeld een 'upside down' gitarist.

Dus waarom zou je niet linkshandig spelen? Zul je misschien denken.

Linkshandig gitaarspelen - Waarom niet

Als linkshandige gitarist krijg je te maken met een aantal beperkingen.

Op symmetrische gitaren (zoals een standaard klassieke gitaar) maakt dit niet zo heel veel uit of je links of rechts speelt. Je kunt de gitaar en snaren immers omdraaien. Als je hier echter op ingesteld bent, dan kun je dus niet zomaar even een willekeurige gitaar uittesten in een winkel, of bij vrienden spontaan een stukje spelen op een gitaar die toevallig in de kamer staat of zo.

Want de meeste gitaren zijn rechtshandig. En linkshandig spelen op een rechtshandige gitaar geeft wat uitdagingen.

Bijvoorbeeld gitaren met cut-aways, zoals western-gitaren, elektrische gitaren en verschillende modellen akoestische of Spaanse gitaren. Een cut-away is bedoeld om goed bij de bovenste noten op de hals te kunnen. Als je gitaar omdraait mis je dat voordeel.

Veel gitaren hebben een slagplaat (of pickguard) onder de snaren (voorbeeld:de Gibson SG) Deze slagplaat dient om het hout te beschermen tegen de plectrum-slagen. Als je de gitaar omdraait, zit de slagplaat ineens boven de snaren, in plaats van onder. Als je het hout wil beschermen zul je een linkshandige slagplaat moeten plaatsen.

Het ophangsysteem van een gitaar wil ook nog wel eens een belemmering zijn. Veel modellen hebben het ophang systeem aan de halskant in de body van de gitaar, boven de hals (voorbeeld: de Fender Stratocaster). Als je de gitaar dan omdraait, dan zit het ophangsysteem onder de hals. Dat werkt niet. Je zult het ophangsysteem aan de halskant dan moeten verplaatsen.

Voor elektrische gitaren heb je knoppen voor volume-, toonregeling en elementkeuze. Die zitten uit de weg, onder het speelgedeelte. Als je de gitaar andersom houdt, dan zitten deze knoppen onder je slag-arm, wat erg lastig is.

En dan nog tremolo's. Ook deze zijn zo gemaakt dat ze onder de snaren hangen. Speel je andersom, dan zit de tremolo in de weg.

Linkshandig speel je het makkelijkst op een linkshandige gitaar.

Maar, die zijn er niet zoveel als rechtshandig. Je hebt minder keus. Er kunnen in een gitaarzaak rustig 10-tallen of misschien wel een 100-200 rechtshandige gitaren hangen en slechts een paar linkshandige. Dan ben je snel uitgekeken en uitgeprobeerd.

Kun je als linkshandige rechtshandig gitaarspelen?

Ja, dat kan. Ook hiervan heb ik een rijtje van bekende gitaristen voor je: Mark Knopfler (Dire Straits), Gary Moore, Billy Corgan (Smashing Pumpkins) en Noel Gallagher (Oasis).

Volgens Wikipedia is 10 tot 15% van de wereldbevolking linkshandig.

Daarmee zijn linkshandigen dus in de minderheid.

Maar daarmee zijn linkshandigen ook in het voordeel.

Linkshandigen krijgen namelijk zo vaak te maken met een rechtshandig ingestelde wereld, dat de motorriek van de minder dominante hand (de rechtse dus) als vanzelf onbewust meer getraind is dan de minder dominante hand van een rechtshandige. Sommige dingen doe je als linkshandige automatisch al rechtshandig, ongemerkt. Een rechtshandige heeft die voorsprong niet.

Kijk bijvoorbeeld naar iets vanzelfsprekends als een toetsenbord, waar de meest gebruikte controle toetsen rechts zitten (bijvoorbeeld Enter, Backspace, Delete en het gehele numerieke toetsenbord). En de muis, ligt die bij jou links of rechts van het toetsenbord? Ook al ligt 'ie links, je kunt waarschijnlijk ook prima overweg met een computer als de muis rechts ligt, toch?

Welke hand heeft het meeste te leren?

Ga voor de grap eens na: Welke hand heeft het meeste te leren? De hand die tokkelt en akkoorden aanslaat, of de hand die de snaren indrukt?

• De drukste hand met het spelen van akkoorden: Met het aanslaan van akkoorden spelen de meeste gitaristen standaard slagjes en strumpatronen. Als je die eenmaal geleerd hebt, dan is die hand op dat punt een heel eind op weg. Maar de akkoorden zelf kunnen wel ingewikkelder worden, bijvoorbeeld barré akkoorden, terwijl het slagje hetzelfde blijft. Het snel wisselen van akkoorden kan ook een uitdaging zijn bij sommige akkoorden, terwijl hier ook, het slagje hetzelfde blijft.
• De druktste hand met tokkelen: Tokkelen vergt handigheid die je ook stap-voor-stap aan kunt leren. Maar als je die handigheid op een gegeven moment hebt, dan worden nieuwe tokkelpatroontjes steeds makkelijker te leren. Terwijl de hand die de snaren indrukt steeds weer voor nieuwe in meer ingewikkelde uitdaging kan komen te staan. Kijk bijvoorbeeld eens naar klassieke muziek. Daar zitten soms bijna onmogelijke grepen in, terwijl het tokkelpatroontje hetzelfde blijft.

Aha! Welke hand heeft het meeste te leren? Dat is de hand die de snaren indrukt! Wacht eens even... Voor een gitarist die "rechtshandig" speelt, is dat dus ... de linkerhand! Ja wauw he 😀 Dus jij als linkshandige kan hier je voordeel mee doen. Als je eenmaal door die eerste stappen op je gitaar heen bent, en je eerste akkoorden kunt aanslaan, dan kun je je meest dominante hand optimaal inzetten voor het echte werk, op het fretboard. Het is maar net even hoe je het bekijkt. 🙂

Mijn advies: Speel rechtshandig

Het advies wat ik je hierin geef geef is op basis van mijn eigen ervaring en ontdekkingen als linkshandige. Doe ermee wat je wil.

Beide handen moeten de motorriek van het gitaarspelen toch aanleren. Dat is sowieso in het begin even wennen. Als je bereid bent om een stapje verder terug te doen dan wat je in eerste instantie misschien geneigd bent te doen, probeer dan een paar weken rechtshandig te spelen, om zelf de voordelen te ondervinden.

Je hoeft enkel je brein maar even te vertellen dat je 'andersom' wilt als wat je in de eerste instantie geneigd bent te doen. Zodra je brein een beeld krijgt van de bedoeling van de hals-kant (het indrukken van de snaren) zal het vanzelfsprekender worden.

Geef het rechtshandig spelen een goede kans. Probeer en houd vol.

Ben je na weken spelen nog steeds geneigd andersom te spelen? Als je het niet zeker weet, laat het me dan gerust weten. Ik help je graag.

Veel succes! 💪

groetjes 🙂

Arvid