Wat is een hammer-on op gitaar en hoe speel je die?

Een hammer-on is een veelgebruikte techniek in gitaarspelen. Met deze techniek laat je de toon klinken door een vinger van je frethand op de gitaarhals te ‘hameren’. Je slaat de snaar dus niet aan met je slaghand. De toon klinkt puur door het hameren op de snaar. Hoe harder je hamert, hoe harder de toon.

Toepassing van een hammer-on

Als je gitaar leert spelen, kom je vroeg of laat deze techniek tegen.
Waarom en wanneer zou je een hammer-on spelen?

Toepassingen voor deze speeltechniek kunnen zijn:

• De klank van een hammer-on. Een gehamerde toon klinkt anders dan wanneer de toon aangeslagen wordt met de slaghand of plectrum. Je verlengt als het ware de toon die ervoor gespeeld is naar een iets hogere toon. Dat klinkt heel vloeiend en een beetje ‘golvend’.
• Sneller spelen met een hammer-on. Je kunt deze speeltechniek gebruiken om snelheid te maken. Bijvoorbeeld in een solo. Met het hameren van een toon, ontzie je voor die toon de aanslag met je slaghand (of plectrum). En daarmee breng je meer rust in de coördinatie die nodig is tussen je slag- en frethand. Een snel stukje kan daarmee veel vloeiender en minder geforceerd gaan klinken.
• Als je jeuk hebt aan je neus. Dan kun je op een stukje waar het kan, even aan je neus krabben. De melodie speel je dan voor het gemak even door met hammer-on’s (en pull-off’s). Zo nochalant mogelijk natuurlijk 🙂

Hoe ziet een hammer-on eruit in een gitaartab of notenschrift?

Een hammer-on kan worden aangegeven met de volgende notaties:

• Een boogje met een letter ‘h’ erbij (of een hoofdletter ‘H’).
• Alleen de letter ‘h’ (of hoofdletter ‘H”). Dit zie je vaak in een gitaartab. De letter ‘h’ staat dan voor de toon die ‘gehamerd’ moet worden.
  • Bijvoorbeeld ‘6h8’: Hamer van de 6e naar de 8e fret.
  • Of alleen ‘h8’: Hamer de 8e fret.
• Alleen een boogje (zonder de letter 'h'). Dit zie je wel eens in het standaard notenschrift. Alleen een boogje kan echter meer betekenen dan een hammer-on. Het kan ook een pull-off zijn (het tegenovergestelde van een hammer-on). En het kan betekenen dat een toon langer moet worden aangehouden. Als er alleen een boogje staat, doe dan wat je het meest logisch lijkt in die situatie.

Zie onderstaande voorbeelden.
Deze notaties komen allemaal op hetzelfde neer.

C-majeur toonladder met Hammer-on in platte tekst gitaartab

Hierboven zie je een gitaartab die in platte tekst geschreven is. De hammer-ons worden aangeven met de letter ‘h’ tussen de tonen.

1. Een hammer-on van de 3e naar de 5e posities op de A-snaar.
2. Een hammer-on van de open D-snaar (aangegeven als cijfer 0) naar de 2e positie op de D-snaar
3. Een volgende van de open G-snaar naar de 2e positie
4. En nog een hammer-on van de open B-snaar naar de 1e positie.

Leuk detail? Dit is de majeur toonladder van C (oftewel do-re-mi-fa-sol-la-si-do). Heb je die ook weer. 😀

C-majeur toonladder met Hammer-on in gitaartab en notenschrift

Hierboven zie je precies hetzelfde wijsje als in het vorige voorbeeld (de toonladder van C-majeur). Maar nu aangegeven in een gitaartab met notenschrift. In dit voorbeeld worden de hammer-ons aangegeven met een boogje en een letter ‘H’. Je kunt hierin gelijk één van de voordelen zien van een gitaartab onder de notenbalk. Je weet nu namelijk welke snaren en posities de componist in gedachten had voor deze tonen (de klank van een toon verschilt namelijk per snaar).

Hammer-ons zonder H-aanduiding

Dit is dezelfde gitaartab als in het vorige voorbeeld, maar nu ontbreken de "H" aanduidingen bij de boogjes. Hoe weet je nu dat dit een hammer-on is en niet een andere techniek die met een boogje wordt aangegeven? Bijvoorbeeld een pull-off of het laten doorklinken van een toon?

Nou, dat kun je concluderen uit de gitaartab. Iedere noot aan het einde van het boogje ligt verder op de hals dan de noot aan het begin van het boogje. Dat kan dus niet anders dan een hammer-on zijn. Een pull-off werkt immers de andere kant op. En het doorklinken van en toon, werkt alleen met... dezelfde toon. Dus zie je een boogje naar een toon die hoger op de snaar ligt? Dan is dat een hammer-on, kan niet missen.

Hoe speel je een hammer-on?

Hier nog een keer dezelfde reeks:

Stap-voor-stap uitleg: De 1e hammer-on

1. De eerste toon is de 3e fret op de 5e snaar (de ‘C’).
   Druk je wijsvinger in het 3e vakje (vlak voor de 3e fret) van de 5e snaar.
2. En sla de snaar gewoon aan, met je slaghand.
3. Hou je wijsvinger op de het 3e vakje en ‘hamer’ je ringvinger nu in het 5e vakje (de ‘D’).
4. Met dit hameren laat je de snaar klinken. Hamer zo hard, dat je de toon goed hoort. Dat vergt enige oefening.

Gaat dat goed? Dan verder met de volgende hammer-ons

1. Sla de 4e snaar open aan (geen vakje ingedrukt)
2. Hamer nu met je wijsvinger of middelvinger in het 2e vakje van de 4e snaar. Probeer de toon goed helder te laten klinken
3. Doe hetzelfde op de 3e snaar (open en 2e vakje) en de 2e snaar (open en 1e vakje).

Dit is eigenlijk best een goeie oefening. Bedenk ik me nu.
Je kunt dit herhalen en herhalen en herhalen tot het vlotter gaat en je hammer-on’s harder gaan klinken.

En als er geen toon voor de ‘h’ staat?

Dat kan zijn. In een tabje kan bijvoorbeeld staan ‘h6’ op de 2e snaar.

Dan hamer je zonder een slag vooraf.
Dit is eigenlijk hetzelfde als een ‘tap‘ met je frethand. Een frethand-tap wordt meestal aangegeven met de hoofdletter ‘T’

Voorbeeldje:



In dit geval hamer je dus het 6e vakje op de 2e snaar. Zonder aanslag van een andere toon ervoor.
Je moet nu iets harder hameren voor een goede toon. Want de snaar is nog niet in beweging.

Hammer-on afwisselen in combinatie met pull-off

Een hammer-on wordt veel gebruikt in combinatie met een pull-off, waarmee je de toon aanslaat door je vinger van de snaar te ‘trekken’. Door die combinatie kun je een hele reeks tonen spelen met een minimaal aantal slagen met je slaghand. Dit kun je bijvoorbeeld gebruiken voor snelle solo’s of vibraties.


Heb je vragen over de Hammer-on of een andere gitaartechniek?
Laat het me gerust weten, ik help je graag.

groetjes, 🙂
Arvid